So much time, so little to do!

(title quote: willy wonka, the chocolate factory)

Ah! Alweer zoveel meegemaakt in een paar dagen (dinsdag, woensdag en donderdag). Ik ben bang dat het verhaal nog langer is geworden dan de vorige keer :s Ik probeer gewoon zo veel mogelijk te onthouden van deze prachtige ervaring. Succes met lezen :)

Achterin het bakkie

Op dinsdag is het dan helaas tijd om afscheid te nemen van Indira en Meghan, de meisjes uit Ierland. Omdat je hier nooit gaat rijden met maar 1 doel, gaan we niet alleen de meiden afzetten maar ook hooi halen voor de ezels en gaat de nieuwe Meghan (uit de VS) leren te rijden in een auto met versnellingen. Om alles te kunnen doen nemen we het ‘bakkie’ mee. Dat is hoe ze hier in Zuid-Afrika van die gigantisch grote 4x4 terreinwagens noemen die een laadbak hebben, meestal het eigendom van een blanke Zuid-Afrikaan. Op de heenweg is het al leuk om achterin de laadbak te zitten, zon in m’n gezicht en wind in m’n haar, maar op de terugweg wordt het nog veel leuker! Aangezien de hele laadbak vol ligt met hooi en iemand daar bovenop moet liggen om te zorgen dat er niks weggwaait, waar ik me uiteraard graag voor op offer :p Gelukkig heelhuids aangekomen bij Daktari (Meghan bleek nauwelijks moeite te hebben met de versnelling) waarna het tijd was voor de middag ronde (alle dieren water geven), eten, lezen en slapen.

The eco club

Omdat er deze week weinig te doen is op Daktari, geeft dat mij de kans om mee te doen met andere projecten die de eigenaars van Daktari gestart zijn in het bijgelegen dorp: the oaks. Na een ochtend schoonmaken (van een ongelofelijk stinkende koelkast) ga ik ’s middags mee met Nathalie en Anne-Sophie (2 Franse lange-termijn vrijwilligers) naar de eco-club. Op de plaatselijke middelbare school geeft Nathalie daar iedere woensdagmiddag lessen over het milieu, recyclen, dieren en de omgeving. De leerlingen van de school kunnen daar na schooltijd vrijwillig aan deelnemen. Vandaag is het begin van een groot project wat er uiteindelijk voor moet zorgen dat the oaks een mooi, schoon drorp wordt en wellicht zelfs een toeristische trekpleister. Terwijl de 13 kinderen die zich voor het project gaan inzetten hard aan de slag zijn met slogans en songteksten over het milieu, ga ik een rondje lopen door de school. Mijn mond valt meerdere keren open (als dat mogelijk is)! In sommige lokalen wordt nog lesgegeven, maar ik kan niet uitmaken of er uberhaupt een docent aanwezig is. Kinderen lopen het lokaal uit, of juist in, er lopen leerlingen op tafels en overal ligt plastic en papier, kortom een grote chaos! Niet vreemd dat sommige leerlingen hier van de middelbare school afkomen met nauwelijks opgedane kennis. In de lege lokalen zie ik soms wel 60 tafels staan, terwijl het lokaal kleiner is dan het mijne. En dan tenslotte nog de schoonmakers die de vuilnisbakken komen legen. Die zijn er namelijk niet! Er zijn niet eens prullenbakken die geleegd kunnen worden. Wel lopen er een handvol geiten rond die de ongelofelijke ravage die de kinderen hebben aangericht “opruimen”. Ik heb geiten gezien die kauwden op papier en geiten die hele plastic zakken met zich meesleepten. Zo bizar! Na de eco-club gingen we door naar het dorp zelf. Nu begreep ik waarom projecten zoals de eco-clb en andere Daktari projecten zo belangrijk zijn. De troep die ik had aangetroffen in de school, was niks vergeleken bij de ravage die ik in het dorp aantref. Overal ligt plastic, glas, blik en papier! Hoewel het dorp erg mooi gelegen is, aan de voet van de Blyde Rivier Canyonen en met de Drakensberg in de verte, is het dorp zelf bepaald geen mooie plek. De reden dat we naar het dorp gaan is om Magosha en Mavis te ontmoeten. Twee inwoners van the Oaks bij wie ik, Nathalie en Anne-Sophie vannacht zullen verblijven via het ‘Homestay’ project, ook opgezet door Daktari.

Demula

Bij het homestay project krijgen vrijwilligers van Daktari de kans om 1 dag en 1 nacht te leven als een “ echte” (zwarte) Zuid-Afrikaanse inwoner van the Oaks. Ik verblijf een nacht bij Mavis, haar 2 dochters (Khombo en Karabo), haar zoon Diamond en de zoon van haar oudste dochter (niet meer thuiswonend), Benji. Van tevoren vrees ik dat ik vannacht in een hutje zal moeten slapen, maar gelukkig blijkt alles mee te vallen. Mavis woont in een schattig huisje met 3 slaapkamers, een woonkamer en een keuken met buiten nog een vuurplaats, afwasplek en buiten-wc. Alles ziet er superschoon uit en als ze me, na een glas koude limonade, ‘mijn’ kamer laat zien, word ik verrast door een gigantisch bed met maar liefst 8 kussens! Als ik mijn spulletjes op mijn kamer heb gelegd gaan we op pad naar een vriendin van Mavis. Zij woont verderop in het dorp en verbouwt groenten en fruit in haar tuin. Onderweg praten we wat en vraagt Mavis bij ieder dier dat we tegenkomen of wij dat in Frankrijk ook eten (door een kleine miscommunicatie aan het begin denkt ze dat ik uit Frankrijk kom, ik heb het maar zo gelaten). Deze vraag verraad direct hoe Mavis (en eigenlijk alle Zuid-Afrikanen) kijken naar dieren. In plaats van dat ze vraagt of we die dieren ook hebben (in Frankrijk :p), vraagt ze of we ze eten. Het enige doel van een dier is eten of waken. Dit is een van de grote problemen waar Daktari tegenaan loopt. Het is moeilijk iemand te leren goed voor zijn/haar dieren te zorgen (of voor de gewonde dieren die ze vinden) als diegene alleen een mogelijke maaltijd ziet lopen. Eenmaal bij de vriendin van Mavis aangekomen plukken we de spinazie (en laat ze me de kool, bieten, papaya en mango zien) en leer ik mijn eerste woordjes Sepedi (1 van de 11 officiele talen van Zuid-Afrika). Bij thuiskomst gaan we snel aan de slag met het avondeten: pap (maar niet zoals wij dat kennen), kip en de zelfgeplukte spinazie. Ik mag de pap roeren (die alsmaar stijver en stijver wordt) en de spinazie snijden. Na een half uur is de pap klaar (die inmiddels zo stijf en droog is geworden dat je hem kunt snijden als een cake) en kunnen we aan tafel. Op dat moment merk ik voor het eerst dat ik toch degelijk anders behandeld wordt als gast zijnde. Afgezien van het feit dat ik verruit de beste slaapkamer heb (en ik vermoed dat de limonade speciaal is gekocht voor mijn komst) krijg ik als enige voorafgaand aan het eten een bakje warm water om mijn handen te wassen, ben ik de enige met bestek en de enige die niet van een emaille maar van een aardewerken bord eet. Na het eten, wat trouwens superlekker was (ook al blijkt dat misschien niet zo uit mijn omschrijving), is het tijd om op te ruimen en krijg ik wederom Sepedi les. Het ene na het andere woord wordt op me afgevuurd: ‘Ntlo’ (met klik) is huis, ‘nko’ is neus, ‘meetsi’ is water en ik leer tellen tot 5 (tee, pedi, tharo, nne, thlano). Mijn gastvrouw is pas tevreden als ik de standaard begroeting uit mijn hoofd ken:

1: Dumela
2: Agee!
1: O kae?
2: Ke gona. O kae?
1: Ke gona

Daarna laat haar jongste dochter zien en horen welke liedjes/dansjes ze in de kerk geleerd heeft. Nadat we samen “this little light of mine” hebben gezongen, heeft ze blijkbaar besloten dat we vanaf nu beste vriendinnen zijn en zal ze nauwelijks nog van mijn zijde wijken (ook omdat ze mijn digitale camera uiterst interessant vindt). Na het zingen en dansen is het tijd om naar bed te gaan, morgen immers om half 6 weer op!

’s Ochtends word ik zelfs nog iets vroeger gewekt door de grote hoeveelheden hanen en geiten die het dorp rijk is. Mijn eerste taak is het vegen van de stoep voor het huis (terwijl haar dochter het zand veegt :s). Daarna krijg ik (als enige) een kopje thee met wat koekjes (terwijl de kinderen druk in de weer zijn met grote teilen water om zich te wassen) en dan is het tijd om Khombo (de jongste) naar school te brengen. Alles te voet en hoewel the Oaks niet groot is, is het best een eind lopen. Vervolgens gaan we door naar de markt waar we Makosha, Nathalie en Anne-Sophie ontmoeten die daar al sinds 4 uur ’s ochtends bezig zijn met het verkopen van vis.

Terug thuis krijg ik een gigantisch ontbijt met 4 sandwiches met sla, komkommer, tomaat en ies waarvan ik denk dat het ham moet voorstellen. Dan door met de afwas (wat een hele onderneming is zonder stromend water) en op naar de buurvrouw om water te tappen (per zoveel huizen is een kraan). Je zou zeggen dat dat beter is dan wat je soms hoort over kilometers lopen voor water. De kraan heeft echter een compleet eigen wil. Soms drupt het water, soms spuit het eruit en dat ook nog eens in compleet willekeurige richtingen. Ook komt er regelmatig secondenlang geen water uit en na ongeveer 10 minuten besluit de kraan er zelfs helemaal mee op te houden. Mavis kijkt er al niet eens meer van op en zegt dat ze het vanmiddag nog eens zal proberen. Om de tijd te doden maken we, samen met Mavis’ buurvrouw en buurmeisje een wandeling naar de Olifanten rivier (waar overigens geen olifanten zijn) in het dal. Ook deze wandeling laat weer zien dat mijn gastvrouw zich wel degelijk anders gedraagt nu ik erbij ben, want als ik haar vraag of ze graag naar de rivier gaat zegt ze simpelweg “No, only with guests”. Lekker dan. Dit alles neemt niet weg dat de rivier adembenemend is, met de bergen die eruit op rijzen aan de overkant en de rust die deze plek uitstraalt. Nu begrijp ik waarom Ian en Michelle (van Daktari) hier een mooi dorp van willen maken. De toeristen zullen in de rij staan (met geld en dus met banen) om deze plek te kunnen bezoeken.

Na de wandeling terug is het weer tijd om te koken, deze keer gefrituurde kip met rijst en spaghetti (waarschijnlijk omdat ik gisteren vertelde dat we in Nederland nooit pap eten, maar eerder rijst of pasta). Terwijl het eten staat te pruttelen hebben ik en Mavis de tijd om te praten. Ze laat me alle diploma’s zien van haar dochter (op wie ze ontzettend trots is) en ze verteld me dat haar man 5 jaar geleden zelfmoord heeft gepleegd. Na zijn dood kwam er ineens iemand langs (ze weet niet wie) om de auto van haar man af te pakken (ze weet niet waarom) en dat ze daarna ontzettend arm is geweest, omdat ze zelf geen baan kon krijgen. Door de relatieve grootte van het huis en de ontzettende hoeveelheden eten die Mavis me heeft gegeven was ik bijna vergeten dat de meeste mensen in the Oaks onder de armoede grens leven en nauwelijks iets hebben. Door de verhalen van Mavis realiseer ik me weer waar ik ben en dat ik amper een dag zo zou kunnen leven zoals zij. Als de kinderen terug komen van school valt me opeens ook op dat ze allemaal gaten in hun kleding hebben die ook nog eens of te groot of te klein is. En toch is iedereen die ik tegenkomen zo ontzettend vriendelijk en vrolijk!

Na het eten, dat zo veel is dat ik het niet eens op krijg, hoe ik ook probeer, is het helaas alweer tijd om afscheid te nemen. Met z’n 3en (Mavis en ik hand in hand met Khombo) lopen we naar de markt waar ik weer zal worden opgepikt. Onderweg word ik voor het eerst van m’n leven nageroepen met “de blanke” (door een klein meisje van nog geen 5 jaar), waarop Mavis me “de zwarte” in Sepedi leert te zeggen :p Bij de markt krijg ik van beide een dikke knuffel en zegt Mavis dat ze me graag een keer zou komen opzoeken in Frankrijk (o ja, ze denkt nog altijd dat ik Frans ben :p) ook al weten we beiden dat dat nooit zal gebeuren.
Tijdens de rit terug, die nog geen uur duurt, voelt het alsof we naar een andere wereld rijden, terug naar onze (inmiddels) bekende enclave in de bush bush. Onderweg rijden we nog vlak langs een enorme bosbrand en dan heb ik wel weer genoeg meegemaakt voor 1 dag!

De verhalen voor vrijdag en zaterdag heb ik alweer klaar staan, maar dat zal ik jullie nog even besparen ;)

Dikke kus,
Lette